Bilindiği üzere ICAO ve standartların belirlendiği Annex 14 , FAA ve Türk Sivil Havacılık Yönetmelikleri , uçak ikaz lambalarını belli kriterlere göre sınıflandırmıştır.
Bu sınıflardan bir tanesi, gündüz veya gece işaretleme yapılmasına göre belirlenmiştir. ICAO gündüz işaretlemesinde kullanılacak , mania armatürlerin kati suretle beyaz renkli , yanan sönen ikaz ışıkları olması gerektiğini belirtmiştir.
Türk Sivil Havacılık Yönetmeliğinde de açıkça belirtildiği üzere, gündüz işaretlemesi gerektiği noktalarda ,maniaların ikaz lambası ile işaretlenmesi beyaz ışık ile yapılır.
ICAO beyaz ışıkları, Orta Yoğunluk A tipi, Yüksek Yoğunluklu A tipi ve Yüksek Yoğunluklu B tipi olarak sınıflamıştır.
Orta Yoğunluk A tipi (Medium Intensity Type A) gündüz 20.000 kandela, gece 2.000 kandela , yanan-sönen ışıktır. Bazı ve gerekli durumlarda bu lambalar gece kırmızıya dönen Orta Yoğunluklu AB tipi dediğimiz lambalar şeklinde de kullanırlar. Bu şekilde gece beyaz ışığın ortaya çıkaracağı yansıma, özellikle şehir içerisinde kullanılmaktaysa , diğer yaşayanlara rahatsızlık vermez.
Yüksek Yoğunluklu A tipi (High Intensity Type A ) gündüz 250.000 kandela, gece yine orta yoğunlukta olduğu gibi 2.000 kandela ile çalışır. Yüksek Yoğunluklu B tipi (High Intensity Type B) ise günsüz 100.000 kandela ,gece ise yine 2.000 kandela ile çalışırlar.
orta yoğunluklu A tipi ikaz lambası
Gündüz işaretlemesi özellikle 45 metre ile 150 metre arasında kalan binalarda kullanılmak ile beraber, daha çok 150 metre ve üzeri yapılarda kullanılması tavsiye edilmiştir.
Orta Yoğunluk A tipi ikaz lambası
İşaretlenecek yapı, kırsal bir alanda yer alıyor ise, bir başka deyiş ile etrafında kendinden yüksek veya benzer yapılar yer almıyor ise, helikopter yolu üzerinde yer alıyor ise, etrafında sivil veya ulusal bir hava limanı var ise ( bunun istisnaları ve şartları mevcuttur) kullanılması tavsiye edilmektedir.
Ülkemizde ve özellikle büyük şehirlerde, günbegün yüksek yapıların sayısı artmakta, bir çoğunda da helikopter pistleri inşa edilmektedir. Ayrıca sivil havacılık uçuşları ve taşıtları sayısı her geçen gün artış göstermektedir.
Şehir içerisinde yapılan bu uçuşları büyük bir bölümü gündüz yapılmaktadır, zaten bir çok helikopter pistinin gece ruhsatı bulunmamaktadır. İşte gündüz işaretlemesinin önemi de bu noktada ortaya çıkmaktadır.
Geçen günlerde maalesef ülkemizde gerçekleşmiş acı kaza da bu yüzden ve eksiklikten dolayı yaşanmıştır. ICAO, Annex 14 standartlarında ve FAA’de açıkça belirtilmiş ve rural area (kırsal kesim) tanımına, tam olarak uygun olan radyo kulesi, gündüz işaretlemesi eksik olduğu için, sisli havada yolculuk etmeye çalışan helikopter pilotu tarafından fark edilemeyerek, pervane maalesef kulenin anten kısmına çarptıktan sonra düşmüş ve 7 kişi hayatını kaybetmiştir.
Oysaki gerekli denetimler yapılmış olsa, firma yetkilileri daha bilinçli davranıp, bu kule gündüz işaretlemesi doğru yapılmış olsa belki bu elim kaza yaşanmayacaktı.
Doğru işaretleme yapılmış tv kuleleri
Unutulamaması gereken, her yüksek yapının işaretlenme zorunluluğu olmadığı, bazı yapıların sadece gece, bazılarının ise gündüz ve gece işaretlemesi yapılmasının doğru olduğudur.